Bạch phục linh trị phù nề, tiêu chảy

SKĐS – Theo Đông y, bạch linh vị ngọt nhạt, tính bình. Vào kinh tâm, phế, tỳ và thận. Có tác dụng lợi thuỷ trừ thấp, kiện tỳ hòa vị, bổ tâm an thần.

Bạch phục linh còn gọi bạch linh, phục linh, là một loại nấm lỗ thường mọc ký sinh bao quanh rễ cây thông già. Bạch phục linh có các triterpenoid (eburicoic acid, pachymic acid, tumulosic acid…), steroids (ergosterol), các acid amine (lecithin, choline, adenine) và các loại saccharides (pachyman)… Phục linh có tác dụng lợi niệu, tăng cường khả năng miễn dịch, chống u bướu, bảo vệ gan, chống loét đường tiêu hóa và trấn tĩnh an thần.

Theo Đông y, bạch linh vị ngọt nhạt, tính bình. Vào kinh tâm, phế, tỳ và thận. Có tác dụng lợi thuỷ trừ thấp, kiện tỳ hòa vị, bổ tâm an thần. Dùng cho trường hợp tiểu ít, tiểu dắt tiểu buốt, phù nề, nôn thổ tiêu chảy, hồi hộp, nhịp tim nhanh mất ngủ. Liều dùng, cách dùng: 10 – 30g, bằng cách nấu hầm, chưng, sắc hãm. Sau đây là một số món ăn thuốc có bạch phục linh.

Cháo đậu ý dĩ phục linh: bột phục linh 20g, xích tiểu đậu 50g, ý dĩ 100g cùng đem nấu cháo, cháo được thêm đường trắng cho ăn. Món này thích hợp cho người tiêu chảy vàng da.

Cháo gạo nếp phục linh: phục linh 30g, gạo nếp 60g. Phục linh tán bột nấu cùng với gạo nếp thành cháo. Chia ăn ngày 2 lần. Món này thích hợp cho người viêm xuất tiết tràn dịch phổi (có triệu chứng đầy tức đau khi xoay chuyển vùng ngực, thở gấp, ho suyễn…).

Cháo bạch linh: bạch phục linh tán bột 15g, gạo tẻ 100g, muối ăn bột tiêu gia vị khác liều lượng thích hợp. Đem gạo tẻ nấu cháo, cháo chín cho bột phục linh tiếp tục nấu sôi đều, chín nhừ, thêm gia vị cho ăn. Cho ăn thường ngày. Món này thích hợp với người cao tuổi phù nề, béo mập tăng mỡ máu, tiểu ít tiểu dắt, tiêu chảy.

Rượu phục linh thần khúc: bột phục linh, thần khúc, men rượu, liều lượng thích hợp trộn đều uống với nước sôi (hoặc bột phục linh thần khúc uống với nước cái rượu). Bài này rất tốt cho người đau đầu chóng mặt (đầu phong hư huyễn).

Thịt nạc hầm cà rốt phục linh bạch truật: thịt lợn nạc 250g, cà rốt 300g, phục linh 15g, bạch truật 20g, cà rốt rửa sạch thái lát; dược liệu gói trong vải xô, gừng tươi 1 củ đập giập. Tất cả cho trong nồi thêm nước hầm chín, bỏ bã thuốc thêm gia vị cho ăn. Ngày làm 1 lần. Đợt dùng liên tục 5 – 7 ngày. Món này tốt cho người viêm teo thị thần kinh gây.

Cá chép hầm phục linh đậu đỏ: cá chép 1 con (chủ yếu lấy phần nạc), đậu đỏ nhỏ hạt 50g, phục linh 30g. Các vị hầm chín nhuyễn lấy nước uống. Tác dụng lợi niệu trừ thấp. Dùng tốt cho các trường hợp phù nề toàn thân.

Dê nướng tẩm phục linh, sa nhân: phục linh 60g, sa nhân 30g, thịt dê 100 – 150g. Dược liệu tán bột mịn thêm chút muối đem ướp đều vào thịt dê rồi đem nướng chín. Ăn và uống ít rượu khai vị. Món này tốt cho nam giới di tinh hoạt tinh, di niệu.

Bánh giúp tiêu hóa: đảng sâm 40g, phục linh 40g, hoài sơn 40g, liên nhục 40g, khiếm thực 40g, gạo nếp 300g, gạo tẻ 300g. Các vị nghiền chung thành bột mịn, thêm 100g mật ong, 280g đường trắng, trộn đều, hấp đồ cho chín, cắt thành từng thỏi bánh (3×3 hay 3x4cm). Mỗi ngày ăn vài thỏi bánh vào sáng sớm. Món này rất tốt cho trẻ yếu dạ (tỳ vị hư nhược); tiêu hóa kém, gầy gò, vàng vọt, bụng ỏng và tiêu chảy.

Kiêng kỵ: người bị thoát vị, sa dạ dày trực tràng (tỳ hư hạ hãm), nam giới hư hàn di hoạt tinh, người đi tiểu quá nhiều không nên dùng nhiều. Không ăn giấm trong thời gian dùng phục linh.

TS. Nguyễn Đức Quang